Het ketogeen dieet heeft zich de afgelopen jaren omhoog gewerkt als 1 van de populairste dieetvormen. Wat een dieet populair maakt is de effectiviteit van het dieet en de mate waarin het dieet goed vol te houden is. Het ketogeen dieet voldoet ruimschoots aan deze criteria. Lees snel verder en ontdek waarom.

Hoe ziet het dieet eruit

Indien je bekend bent met het koolhydraatarme dieet dan zal je zien dat er veel overeenkomsten zijn. Koolhydraten maken plaats voor vetten. Waar je bij het koolhydraatarme dieet nog enige ruimte is voor koolhydraatbronnen gaat het ketogeen dieet hierin nog een stapje verder. Bij het ketogeen dieet zal slechts 5% van je calorieën afkomstig zijn uit koolhydraten. Ongeveer 75% zal uit vetten bestaan en de overige 20% uit eiwitten.

Het klinkt heel tegenstrijdig: vetten eten om vet te kunnen verliezen. En toch werkt het. En niet zo’n klein beetje ook. Om dit goed te kunnen begrijpen is inzicht nodig in de manier waarop het lichaam met de 3 macronutriënten omgaat. De macronutriënten zijn koolhydraten, vetten en eiwitten.

In ons Westerse dieet bestaat normaal gesproken onze voeding voor ongeveer de helft uit koolhydraten. Koolhydraten zijn de voorkeursbrandstof voor ons lichaam. Het kost het lichaam maar weinig energie om er energie uit te kunnen halen. Door middel van verteringsenzymen worden de koolhydraten afgebroken tot glucose. Via de dunne darm wordt de glucose aan de poortader afgegeven en komt de glucose in de bloedbaan terecht. In de spieren en de lever worden de koolhydraten opgeslagen in de vorm van glycogeen. Het grote voordeel van glycogeen is dat de spieren direct de beschikking hebben over energie op de plek waar dat nodig is (in de spieren).

Helaas zijn koolhydraten ook weer niet de perfecte energiebron. De opslagcapaciteit van ons lichaam is namelijk maar beperkt. We kunnen voor ongeveer 12 uur aan energie opslaan in onze glycogeenvoorraden, indien we niet aan het sporten zijn of zware arbeid verrichten.

Indien we meer koolhydraten eten dan we kunnen opslaan dan zullen deze, in de lever, omgezet worden in vet waarna het als vet bewaard wordt. Omdat we in onze huidige samenleving vaak meer koolhydraten eten dan we kunnen opslaan is te zien dat steeds meer mensen te kampen krijgen met overgewicht. Momenteel heeft in Nederland meer dan 50% van de bevolking overgewicht of obesitas. Dit is een trend die eind jaren 70 is ingezet en alleen maar verder accelereert.

Koolhydraten hebben nog een ander nadeel. Ze verhogen de bloedglucose. Indien de bloedglucose verhoogt is dan maakt het lichaam insuline aan om de glucose in de cellen te kunnen opnemen. Het hormoon insuline heeft echter nog meer functies in het lichaam. Eén van deze functies is het opslaan van vet. Dit is goed te zien bij mensen met diabetes type 2 en insuline moeten spuiten. Op de plekken waar ze de insuline inspuiten krijgen ze onder de huid vetophopingen.

Het vet wat opgeslagen wordt in het lichaam dient als brandstofreserve. Omdat we heel de dag door koolhydraten eten hoeft het lichaam deze reserves nooit aan te spreken. Het verbranden van koolhydraten (suikers) is ook een totaal ander fysiologisch proces dan het verbranden van vetten. Het lichaam verbrand liever geen vetten en heeft moeite met de omschakeling naar vetverbranding.

Met het ketogeen dieet ga je (bijna) alleen nog maar vetten eten. Dit heeft een aantal gunstige effecten waardoor je gaat afvallen. Op de eerste plaats hebben vetten geen effect op de bloedglucose en daarmee de aanmaak van insuline. Omdat door het eten van vetten geen insuline wordt aangemaakt krijgt het lichaam ook het signaal om vet op te gaan slaan niet.

Een ander voordeel is dat het eten van vetten voor veel meer verzadiging zorgt dan het eten van koolhydraten. Snelle koolhydraten zoals die afkomstig van toegevoegde suikers en geraffineerde koolhydraten hebben juist een heel hoge dooreet factor. Denk maar aan een pakjes koekjes wat je open maakt. Zodra je hiervan begint te eten is het nog maar moeilijk om te stoppen met eten. Bij vetten heb je geen last van dit effect, sterker nog, indien je vetten eet dan stop je vanzelf met eten zodra je genoeg calorieën binnen hebt. Door dit effect is het dan ook helemaal niet nodig om calorieën te tellen als je het ketogeen dieet volgt.

Het lichaam verbrand liever koolhydraten dan vetten. Door vrijwel geen koolhydraten meer te eten wordt het gedwongen om vetten te gaan verbranden. Deze omschakeling kan meerdere dagen tot 2 weken in beslag nemen. Na 2 weken zou het lichaam uiterlijk helemaal overgeschakeld moeten zijn op vetverbranding. Deze omschakeling is eigenlijk het enige lastige van het ketogeen dieet. Je kan dan de keto griep krijgen, wat er op neerkomt dat je gedurende enkele dagen last kan krijgen van griepachtige verschijnselen.

Zodra het lichaam is omgeschakeld naar het verbranden van vetten dan wordt het echter extreem efficiënt in het verbranden van vetten. Het lichaam verandert dan in een echt vetverbrandingsmachine. De brandstof die het lichaam dan gebruikt zijn ketonen. Vandaar de naam ketogeen dieet. De naam refereert naar de brandstof waar het lichaam dan op draait. De spieren en de hersenen maken dan gebruik van ketonen. Ketonen zijn een afvalproduct wat vrijkomt als vetten worden verbrand.

Bij een ketogeen dieet eet je nog wel een beperkte hoeveelheid koolhydraten. Deze zullen echter niet afkomstig zijn uit typische koolhydraatbronnen zoals aardappelen, rijst en pasta maar van groenten. Het is namelijk wel belangrijk dat je bij het ketogeen dieet groenten eet. Dit zorgt ervoor dat de darmen goed blijven werken en de lever afvalstoffen, die vrijkomen door het afvallen, via de ontlasting kan afvoeren.